Jerzy Tuszowski


Jerzy Bogdan Tuszowski, urodzony 27 lipca 1885 roku w Łomży, to postać, która pozostawiła znaczący ślad w historii architektury i urbanistyki. Zmarł 13 marca 1964 roku w Poznaniu, gdzie spędził znaczną część swojej kariery zawodowej.

Tuszowski był jednym z kluczowych architektów okresu międzywojennego, który wpływał na kształt urbanistyczny Poznania. Jego prace stanowią doskonały przykład innowacyjnych rozwiązań architektonicznych, które uwzględniały zarówno estetykę, jak i funkcjonalność.

W tym artykule przyjrzymy się bliżej jego osiągnięciom oraz znaczeniu, jakie miał dla rozwoju architektury w Polsce w XX wieku.

Życiorys

Jerzy Tuszowski to postać o bogatym życiorysie. Urodził się w rodzinie Franciszka i Zofii z Tuszewskich. Po ukończeniu gimnazjum klasycznego w Łomży w 1904 roku, podjął studia na Politechnice Lwowskiej, gdzie aktywnie uczestniczył w działalności towarzyskiej, będąc członkiem zarządu Bratniej Pomocy oraz stowarzyszenia „Życie” we Lwowie.

W okresie I wojny światowej, tuszowski zaangażował się w prace związane z odbudową dróg i mostów. Działał także w Centrali Krajowej dla Gospodarczej Odbudowy Galicji, w oddziałach Lubaczów i Jarosław. Po zakończeniu wojny w latach 1920–1924 zajmował stanowisko architekta miejskiego w Gorlicach.

W 1924 roku przeniósł się do Poznania, gdzie aż do 1939 roku pracował w Wydziale Budownictwa Naziemnego Zarządu Miejskiego. Jego aktywność profesjonalna obejmowała również członkostwo w Kole Architektów w Poznaniu w latach 1922–1929 oraz przynależność do SARP od 1934 roku. Dodatkowo, w 1936 roku pełnił funkcję wiceprezesa YMCA w Poznaniu oraz prezentował swoje prace na wystawie Sztuka, kwiaty, wnętrze.

W trakcie okupacji hitlerowskiej Tuszowski osiedlił się w Łodzi. Po zakończeniu II wojny światowej powrócił do Poznania, gdzie wznowił pracę w Zarządzie Miejskim, w którym działał od 1945 do 1952 roku. Był także członkiem Towarzystwa Miłośników Miasta Poznania.

Po 1952 roku rozpoczął pracę jako projektant w Biurze Studiów i Projektowania Komunalnego, a następnie od 1955 do 1959 roku w Pracowni Urbanistycznej Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu. Po osiągnięciu wieku emerytalnego zakończył zawodową karierę.

Warto zaznaczyć, że od 20 maja 1920 roku był mężem Elżbiety Krystyny Hendel.

Charakterystyka postaci i twórczości

Architekt, na początku swojej działalności, adoptował formy tradycyjne i klasyczne, które charakteryzowały się skromnymi dekoracjami oraz łamanymi dachami. Jednakże, dopiero w drugiej połowie lat 30. XX wieku, zaczął nawiązywać do idei modernistycznych. Jego twórczość oscylowała wokół budynków oraz osiedli komunalnych i miejskich, podczas gdy wille zdarzały się rzadziej. Co więcej, większość jego spuścizny nadal istnieje i znajduje się w dobrym stanie, co świadczy o jakości i trwałości jego projektów.

Prywatnie, Jerzy Tuszowski był osobą niezwykle kontaktową i wesołą. Władysław Czarnecki, również architekt, wielokrotnie podkreślał ten aspekt jego osobowości. Jego umiejętność szybkiego zjednywania sobie sympatii innych, wpływała na pozytywną atmosferę w miejscu pracy oraz współpracy z innymi profesjami w branży.

Realizacje

Poniżej znajduje się niemal całkowita lista dzieł architektonicznych Jerzego Tuszowskiego, który pozostawił po sobie imponujące świadectwo współczesnej architektury.

Poznań

Poza Poznaniem

  • dom przy ul. Górnośląskiej 17 w Kaliszu,
  • magazyn nasienny w Kaliszu,
  • dom handlowy w Lipnie,
  • biurowiec Fabryki Papieru w Trzciance,
  • dom mieszkalny w Chodzieży,
  • willa dr Klebeckiego w Juracie,
  • willa w Krynicy,
  • trzy domy mieszkalne w Bydgoszczy,
  • muszla koncertowa w Lublinie,
  • trzy domy mieszkalne w Toruniu – wspólnie ze St.Kirkinem,
  • trzy domy mieszkalne na Oksywiu.

Przypisy

  1. a b Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939 r., s. 323. [dostęp 24.11.2021 r.]

Oceń: Jerzy Tuszowski

Średnia ocena:4.47 Liczba ocen:12