Tadeusz Michał Kraszewski, urodzony 29 września 1912 roku w Łomży, a zmarły 20 maja 1993 roku w Edynburgu, był wybitnym polskim lekarzem oraz oficerem w stopniu Flying Lieutenant (kapitan) w Royal Air Force (RAF).
W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku służył w sanitarnej jednostce lotnictwa w Dęblinie. Po dramatycznych wydarzeniach, które miały miejsce w Polsce, został ewakuowany do Rumunii, a stamtąd przedostał się do Francji, gdzie zastał wcielony do armii. Kiedy Francja uległa chwilowej porażce, zadecydował o ewakuacji do Wielkiej Brytanii.
W Edynburgu ukończył Polski Wydział Lekarski i po zdobyciu niezbędnych kwalifikacji, otrzymał przydział do 309 dywizjonu, a następnie do 318 dywizjonu myśliwsko-rozpoznawczego Gdańskiego, gdzie piastował funkcję lekarza. Brał udział w kampanii włoskiej jako członek wyżej wymienionego dywizjonu.
Po wojnie, w 1946 roku, powrócił do Wielkiej Brytanii, gdzie pojawiła się dla niego propozycja pracy w brytyjskiej służbie kolonialnej. Przez długi czas, aż do 1967 roku, pełnił rolę kierownika szpitala i naczelnego chirurga w Kuching, znajdującym się na Borneo w Sarawaku.
Po zakończeniu kariery w Sarawaku, Tadeusz Michał Kraszewski osiedlił się w Edynburgu, gdzie prowadził praktykę lekarską przez resztę swojego życia. Został pochowany w stolicy Szkocji, pozostawiając po sobie niezatarte ślady w pamięci tych, którzy go znali i cenili.
Życiorys
Teofil, ojciec Tadeusza Michała Kraszewskiego, pełnił rolę kierownika urzędu pocztowego w Łomży. Jego matka, Benedykta, pochodziła z Dydalewiczów i była nauczycielką. Tadeusz miał również młodszego brata, Kazimierza Kraszewskiego. W 1915 roku cała rodzina musiała ewakuować się do Moskwy, a powróciła do Łomży w 1918 roku, zdoławszy uniknąć represji, które nasiliły się po rewolucji bolszewickiej.
Po ukończeniu gimnazjum w 1932 roku, Tadeusz rozpoczął studia na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, decydując się na Wydział Medyczny. Ukończył je z powodzeniem w 1938 roku. W trakcie studiów, przyjął zaproszenie do Konwentu Polonia, co zaowocowało wieloma wartościowymi zainteresowaniami. Niestety, wskutek wybuchu wojny, znalazł się w Szkocji, gdzie dokończył naukę medyczną na Polskim Wydziale Lekarskim Uniwersytetu w Edynburgu.
Po uzyskaniu absolutorium w 1938 roku, Tadeusz został skierowany do Centrum Wyszkolenia Sanitarnego (CWSan) w Warszawie. Przez następne pół roku przebywał na praktyce w Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa w Dęblinie, gdzie zastał go wybuch II wojny światowej. Po ewakuacji do Rumunii był zaangażowany jako lekarz w obozie internowanych w Casimcea, gdzie znajdowało się zgrupowanie lotników oraz przedstawicieli Polskiej Policji Państwowej.
Na początku 1940 roku, Tadeusz zdecydował się uciec z Rumunii drogą morską do Francji, gdzie wstąpił do Wojska Polskiego. Otrzymał przydział do kompanii saperów w Samodzielnej Brygadzie Strzelców Karpackich, mającej na celu przerzucenie do Syrii. Po inwazji Niemców na Francję, 21 czerwca 1940 roku, Tadeusz i jego kompania zostali ewakuowani do Wielkiej Brytanii na statku m/s „Batorym”.
W marcu 1941 roku został odkomenderowany do nowo utworzonego Polskiego Wydziału Lekarskiego na Uniwersytecie w Edynburgu z zamiarem dokończenia studiów. Ukończenie edukacji zakończył 17 marca 1942 roku, uzyskując dyplom lekarza jako ósmy absolwent tego Wydziału. Po odbyciu stażu w szpitalu im. Paderewskiego w Edynburgu, Tadeusz przeniósł się do lotnictwa, otrzymując przydział do 309 dywizjonu Ziemi Czerwińskiej, z numerem służbowym RAF P-2005.
W marcu 1943 roku został lekarzem 318 dywizjonu myśliwsko-rozpoznawczego Gdańskiego, który formował się na lotnisku Detling w hrabstwie Kent. W sierpniu 1943 roku, z dywizjonem odpłynął statkiem RMS „Empress of Australia” do Port Saidu w Egipcie. Pierwszym miejscem stacjonowania dywizjonu stało się lotnisko Muquebilla, gdzie warunki były trudne, sprzyjające rozprzestrzenieniu chorób, w tym malarii. Wkrótce, co druga osoba w dywizjonie wymagała pomocy medycznej.
Już w październiku 1943 roku dywizjon został przeniesiony do Gazy w Egipcie na lotnisko Quassasin. W kwietniu 1944 roku jednostka przejechała do Włoch, gdzie 2 maja rozpoczęła loty bojowe. Piloci 318 dywizjonu realizowali misje rozpoznawcze nad silnie bronionym przez Niemców klasztorem na Monte Cassino, a później uczestniczyli w kierowaniu ogniem artylerii podczas walk 2 Korpusu Polskiego, które zakończyły się zdobyciem klasztoru. Wspierali również żołnierzy oraz cywilów, co przyczyniło się do ich udziału w kampanii włoskiej, która zakończyła się w kwietniu 1945 roku po kapitulacji Niemców.
Tadeusz został lekarzem naczelnym 244 Skrzydła RAF. W lipcu 1946 roku, 318 Dywizjon został przeniesiony do Anglii, gdzie 18 sierpnia w Coltishall rozwiązano jednostkę. Choć przez ponad rok poszukiwał zatrudnienia w Polskim Korpusie Przysposobienia i Rozmieszczenia (PKPR), opuścił szeregi RAF 8 listopada 1947 roku.
W listopadzie 1947 roku przyjął ofertę pracy w Park Prevett Hospital w Basingstoke, specjalizując się w chirurgii plastycznej pod okiem uznanego chirurga sir Harolda Gilliesa. W maju 1952 roku, po otrzymaniu propozycji pracy w brytyjskiej służbie kolonialnej, objął stanowisko kierownika szpitala oraz naczelnego chirurga w Kuching w Sarawaku na Borneo, skąd powrócił do Wielkiej Brytanii w 1967 roku.
Pozostał w Edynburgu, gdzie kontynuował praktykę lekarską. Tadeusz aktywnie angażował się w działalność organizacji kombatanckich oraz polonijnych w Wielkiej Brytanii. W wrześniu 1992 roku wziął udział w I Światowym Zjeździe Lotników Polskich w Dęblinie. Zmarł 20 maja 1993 roku w Edynburgu, gdzie również został pochowany.
Awanse
Tadeusz Michał Kraszewski, znany ze swojej kariery wojskowej, przeszedł szereg awansów na stopnie oficerskie w różnych systemach wojskowych.
W ramach systemu brytyjskiego, w Royal Air Force, jego awansy przedstawiają się następująco:
- F/O – flying officer (por. RAF) – 1942,
- F/Lt – flying lieutenant (kpt. RAF) – 1943.
Natomiast w systemie polskim, w Polskich Siłach Zbrojnych, jego awansy miały miejsce w następujących latach:
- ppor. lotn. – 1942,
- por. lotn. – 1944.
Ordery i odznaczenia
Tadeusz Michał Kraszewski był odznaczonym żołnierzem, który otrzymał szereg zaszczytnych nagród za swoją służbę. Jego odznaczenia świadczą o niezwykłym poświęceniu i umiejętnościach.
- krzyż oficerski Orderu Imperium Brytyjskiego,
- medal lotniczy (dwukrotnie),
- medal 1939-45 Star,
- Italy Star,
- medal obronny,
- medal wojenny 1939-1945.
Przypisy
- Tadeusz Kraszewski. Korporacja Akademicka Konwent Polonia. [dostęp 03.02.2017 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Medycyna i zdrowie":
Bronisław Karbowski | Janina Makowska | Jacek Śniegocki | Janusz Leydo | Leopold RejniakOceń: Tadeusz Michał Kraszewski