Józef Maliszewski, urodzony 29 czerwca 1892 roku w Łomży, był wybitnym polskim aktorem, który swoje życie artystyczne związał zarówno z teatrem, jak i kinem. W ciągu swojej kariery zdobył uznanie oraz szacunek w środowisku artystycznym, przyczyniając się do rozwoju polskiego przemysłu teatralnego i filmowego.
Odszedł z tego świata 9 marca 1972 roku w Zakopanem, zostawiając po sobie bogaty dorobek artystyczny, który do dziś inspiruje kolejne pokolenia twórców.
Życiorys
Józef Maliszewski, urodzony w rodzinie Stanisława i Wandy z Supińskich, zaczynał swoją karierę artystyczną w 1914 roku, kiedy to uczęszczał do Klasy Dramatycznej przy WTM. Na początku swojej drogi teatralnej występował w Teatrze Polskim w Wilnie, a następnie w łódzkim Teatrze Polskim w latach 1918–1919. W kolejnych latach związał się ze scenami warszawskimi, takimi jak Teatr Rozmaitości i Reduta w latach 1919–1921, Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego (1921–1923), a także Teatr Polski i Mały (1923–1932), gdzie także wystąpił jesienią 1931 roku w Teatrze na Chłodnej.
W latach 1932–1934 Maliszewski grał w Teatrze Ateneum, a w latach 1934/35 i 1937/38 można go było zobaczyć w Teatrze Kameralnym. W kolejnych latach ponownie występował w Teatrze Polskim i Małym. Również w 1938 roku wziął udział w objeździe Reduty, występując m.in. w Cieszynie, Radomiu oraz Lublinie. W sezonie 1938/39 występował w Teatrze Wołyńskim im. Juliusza Słowackiego w Łucku oraz podczas objazdów. Po wybuchu II wojny światowej, w wrześniu i październiku 1939 roku, grał w Teatrze Lubelskim im. Juliusza Słowackiego.
Od 1928 roku Maliszewski brał również udział w produkcjach filmowych, a w latach 1937–1939 współpracował ze słuchowiskami Polskiego Radia. Podczas niemieckiej okupacji pozostawał w Warszawie, zapisując się do historii, pracując w restauracji „Znachor” (1940–1942) oraz w miejskich telefonach (1943–1944).
W końcowym etapie wojny, w sezonie 1944/45, przynależał do zespołu Teatru Wojska Polskiego w Lublinie, a po wojnie osiedlił się w Łodzi (1945–1949). Następnie, od 1949 do 1971 roku, pełnił rolę aktora w Teatrze Polskim w Warszawie, a także brał udział w licznych słuchowiskach Teatru Polskiego Radia w latach 1949–1972 i spektaklach Teatru Telewizji w latach 1956–1971.
W roku 1963 Józef Maliszewski został członkiem zasłużonym Stowarzyszenia Polskich Artystów Teatru i Filmu w ZASP. Osobiste życie artysty również było ciekawe – był mężem pianistki Anny Danuty z Mioduszewskich (1907–1971). Zmarł 9 marca 1972 roku w Zakopanem, podczas pracy nad czechosłowackim serialem telewizyjnym „Łuk tęczy”. Pochowany został 14 marca 1972 roku na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie (kwatera 69F-5-11).
Filmografia
Filmografia Józefa Maliszewskiego obejmuje bogaty zbiór ról oraz projektów, w których brał aktywny udział. Oto jego osiągnięcia filmowe:
- 1928 – Pan Tadeusz jako kapitan Rykow,
- 1928 – Kropka nad i jako reżyser,
- 1928 – Tajemnica starego rodu jako Jan, książę Zamiłło,
- 1929 – Grzeszna miłość jako kapitan Roman Goślicki, mąż Moniki,
- 1931 – Dziesięciu z Pawiaka jako skazaniec,
- 1932 – Rok 1914 jako Andrzej, brat Hanki,
- 1936 – Barbara Radziwiłłówna jako prymas Dzierzgowski,
- 1937 – Ty, co w Ostrej świecisz Bramie jako ksiądz,
- 1937 – Znachor jako obrońca na procesie Antoniego Kosiby,
- 1937 – Płomienne serca jako kapelan wojskowy,
- 1938 – Gehenna jako ksiądz,
- 1938 – Ostatnia brygada jako doktor,
- 1946 – Zakazane piosenki jako kierownik atelier filmowego,
- 1960 – Historia współczesna jako ojciec Henryka,
- 1965 – Wojna domowa (serial tv),
- 1971 – Agent nr 1 jako ksiądz Daleze,
- 1972 – Łuk tęczy czes. Duchovy luk (serial tv) jako Janusz.
Teatr TV
Józef Maliszewski, znany polski aktor teatralny, miał bogaty dorobek artystyczny. Oto wybrane role, które zagrał w Teatrze TV:
- 1956 – Kłamstwo polityczne w roli Jorge de Reis,
- 1959 – Dziady,
- 1959 – Niebo może poczekać,
- 1959 – Płomienie,
- 1959 – Zawisza Czarny jako Dziad,
- 1960 – Nowy Don Kiszot, w którego wcielił się jako Kasztelan,
- 1961 – Noc tysiączna druga w roli Doktora,
- 1963 – Kordian, gdzie zagrał Starca,
- 1963 – Na łaskawym chlebie jako Jegor,
- 1964 – Dr Jekyll i Mr Hyde, wcielając się w Postać Poole,
- 1964 – Dudek, w roli Jerome,
- 1964 – Mąż i żona, gdzie wystąpił jako Kamerdyner,
- 1965 – Dni Turbinych również jako Kamerdyner,
- 1965 – Nie ma Albertyny,
- 1965 – Pierścień Wielkiej Damy, w której zagrał Starego sługę,
- 1965 – W poszukiwaniu straconego czasu,
- 1966 – Miarka za miarkę,
- 1966 – Vivat wszystkie stany,
- 1968 – Asmodeusz, do roli Firmina,
- 1968 – Elektra w postaci Starca,
- 1968 – Późna rozmowa jako Stary aktor,
- 1968 – Wieczór poza domem, gdzie wcielał się w postać Starego człowieka,
- 1971 – Pan Tadeusz, w którym zagrał Szlachcica.
Ordery i odznaczenia
Wśród osiągnięć Józefa Maliszewskiego znajdują się liczne odznaczenia oraz wyróżnienia, które świadczą o jego zaangażowaniu i oddaniu dla kraju.
- złoty Krzyż Zasługi, przyznany w dniach 13 listopada 1953 oraz 11 lipca 1955,
- medal 10-lecia Polski Ludowej, otrzymany 19 stycznia 1955.
Przypisy
- Cmentarze Bródzieńskie [online], brodnowski.grobonet.com [dostęp 02.10.2023 r.]
- M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady państwa z dnia 19.01.1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
- M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
- M.P. z 1953 r. nr 106, poz. 1422 „w związku z 40-leciem pracy Państwowego Teatru Polskiego w Warszawie”.
- Józef Maliszewski w bazie filmpolski.pl
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Piotr Domalewski | Czesław Teofil Janowski | Zbigniew Bargielski | Józef Teksel | Kazimierz Dembowski-Weyroch | Teresa Mellerowicz-Gella | Ewa Jastrzębska | Andrzej Zieliński (ur. 1965) | Monika Lewczuk | Tadeusz Trepanowski | Jan Dobkowski | Kamila Stefańska | Dariusz Krupa (muzyk) | Juliusz Krzyżewski | Jerzy Gnatowski | Katarzyna Bogucka | Zofia Chylińska | Zbigniew Ciborowski | Jula (piosenkarka)Oceń: Józef Maliszewski