Juliusz Krzyżewski

---

Zarys biografii

Juliusz Krzyżewski urodził się jako syn Anny, z domu Ehrenkreutz, oraz podchorążego Bohdana Krzyżewskiego, herbu Prus. Jego ojciec zginął tragicznie 17 maja 1919 roku, mając zaledwie 27 lat, podczas szarży 8 pułku ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego w Ołyce. Warto również zaznaczyć, że córką Juliusza była znana aktorka Ewa Krzyżewska.

W 1935 roku Juliusz zadebiutował w roli poety publikując swoje wiersze w piśmie „Kuźnica Młodych”. Już od 1938 roku pełnił funkcję inspektora audycji w Polskim Radiu, gdzie zyskał uznanie i wpływ na rozwój polskiej kultury radiowej. Jak podaje historia, 1 września 1939 roku miał zaszczyt odczytać orędzie prezydenta Ignacego Mościckiego do narodu. W czasie II wojny światowej, w szczególności podczas powstania warszawskiego, Krzyżewski nie wahał się zaangażować w walkę o wolność, działając jako zastępca dowódcy plutonu batalionu „Łukasiński” Armii Krajowej.

Jego życie zakończyło się tragicznie – zginął postrzelony w czoło przez niemieckiego snajpera 26 dnia powstania, przede wszystkim walcząc jako żołnierz kompanii „Piotra”, dowodzonej przez Bronisława Kalinowskiego, o kościół Kanoniczek, znajdujący się w pobliżu placu Teatralnego. Pośmiertnie został odznaczony Krzyżem Walecznych, co świadczy o jego odwadze i poświęceniu dla ojczyzny. Początkowo spoczął w ruinach Ratusza, natomiast po ekshumacji w 1945 roku jego szczątki zostały przeniesione na Stare Powązki, gdzie spoczywa obok symbolicznego grobu swojego ojca (kwatera 85-5-17/18).

Poezja Juliusza Krzyżewskiego, stanowiąca istotny wkład w polską literaturę, została zebrana w publikacji zatytułowanej Juliusz Krzyżewski • Poezje. Książka ta została wydana w 1978 roku przez Państwowy Instytut Wydawniczy, w starannym opracowaniu Piotra Mitznera, a także z wyjątkowym wstępem autorstwa Jarosława Iwaszkiewicza. Materiały do tego wydania pochodziły z rękopisów, które zostały udostępnione przez Marię Krzyżewską, jak również ze zbiorów zakupionych przez Zbigniewa Mitznera i Krystynę Ehrenkreutz Sas Komarnicką-Nowicką.

Krzyżewski znany był także z napisanego przez siebie poematu „Czar” – melodramatycznej opowieści wrześniowej, która poświęcona była pamięci Stefana Michalaka, a w szczególności Maurycego w utworze „Lato w Nohant” autorstwa J. Iwaszkiewicza. Iskrzący się twórczością, ten niepublikowany utwór liczy sobie 599 wierszy i został podpisany przez autora, datowany na 12 września 1943 roku.

---

Oceń: Juliusz Krzyżewski

---