Roman Dąbrowski (socjalista)

---

Życiorys

Roman Dąbrowski, który w 1915 roku zakończył naukę w szkole miejskiej, potem podjął naukę zawodu tokarza. W latach 1917–1919 był aktywnie zaangażowany w działalność młodzieżowej organizacji robotniczej „Siła”. W 1920 roku, zmobilizowany do armii, służył aż do 1921. Po zakończeniu służby wojskowej osiedlił się w Warszawie, gdzie pracował jako tokarz. Dąbrowski przynależał do młodzieżowej organizacji socjalistycznej „Praca” działającej w dzielnicy powązkowskiej PPS, a także był członkiem sekcji młodzieżowej Związku Zawodowego Metalowców oraz aktywnie uczestniczył w sekcji samokształceniowej Klubu Proletariackiego na ul. Wolskiej 44.

W latach 1923–1925 Dąbrowski pełnił służbę wojskową w 21 Pułku Artylerii Lekkiej w Grodnie. W trakcie tej służby dwukrotnie został degradowany z powodu swojej agitacji socjalistycznej. Po powrocie do Warszawy podjął pracę w warsztatach ślusarskich. W 1926 roku, wspólnie z Henrykiem Jędrzejewskim, założył na Powązkach pierwszą „Robotniczą Gromadę Harcerską”, co stało się zalążkiem Czerwonego Harcerstwa TUR.

Na koniec 1928 roku związał się z Polską Partią Socjalistyczną. W swojej działalności organizacyjnej kierował milicją porządkową PPS w dzielnicy Powązki. W latach 1928–1930 pracował jako kierowca, a następnie palacz na statkach. W roku 1930 rozpoczął pracę w Społecznym Przedsiębiorstwie Budowlanym, gdzie uczestniczył w budowie mieszkań dla Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej. W tym czasie swoją działalność skupiał także na działaniach TUR na Żoliborzu. Pomiędzy 1932 a 1939 rokiem działał w strukturach PPS w Dzielnicy Marymont-Żoliborz oraz kierował „Akcją Socjalistyczną”, partyjną milicją PPS.

Po rozpoczęciu II wojny światowej brał udział w obronie kraju. Został wzięty do niewoli pod Tomaszowem Mazowieckim, skąd udało mu się uciec w październiku. 22 października 1939 roku otrzymał zadanie organizowania oddziałów wojskowych PPS-WRN na Żoliborzu. W okresie 1939–1944 był dowódcą organizującym IV batalion OW PPS im. Jarosława Dąbrowskiego, który od 1942 roku wchodził w skład Żoliborskiego Obwodu Armii Krajowej. Aktywnie uczestniczył w powstaniu warszawskim, gdzie początkowo dowodził batalionem OW PPS, a od 5 sierpnia 1944 roku był zastępcą dowódcy Zgrupowania „Żyrafa” w randze podporucznika.

Po kapitulacji powstania trafił do obozu jenieckiego Altengrabow Stalag XI A i do oflagu XC w Lubece. W połowie września 1945 roku powrócił do stolicy. Po powrocie pracował w SPB oraz Dyrekcji Budowy Osiedli Robotniczych, a później w WSM. Dąbrowski był członkiem „odrodzonej” PPS, a później PZPR. W latach 1950–1957 ukończył wieczorowe studia dla pracujących.

W uznaniu swoich zasług, został odznaczony między innymi Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Ostatecznie spoczął na Cmentarzu Komunalnym na Powązkach (kwatera A28-13-24).

---

Oceń: Roman Dąbrowski (socjalista)

---