Jan Skorobohaty-Jakubowski

Wojsko i służby mundurowe

Jan Skorobohaty-Jakubowski, znany również pod różnymi pseudonimami, takimi jak „Dziadek”, „Fogel”, „Jur”, „Kaczmarek”, „Jan Kaczmarek”, „Mohort”, „Rafał”, „Selim”, „Skupień”, „Topór”, „Truszkowski” oraz „Vogel”, był postacią o niezwykle bogatej biografii.

Urodził się 4 lipca 1878 roku w Łomży, a zmarł 12 listopada 1955 roku w Białymstoku. Był generałem brygady Wojska Polskiego i odgrywał ważną rolę w historii Polski, szczególnie w okresie II wojny światowej.

W czasie swojej kariery politycznej pełnił funkcję tymczasowego Delegata Rządu na Kraj, a jego kadencja trwała od 25 maja do 14 grudnia 1940 roku. W początkowym okresie 1941 roku był także zastępcą delegata w Delegaturze Rządu na Generalne Gubernatorstwo.

W uznaniu jego zasług został odznaczony Orderem Orła Białego, co potwierdza jego znaczenie w strukturach wojskowych i państwowych tamtego okresu.

Życiorys

Jan Skorobohaty-Jakubowski był synem Tomasza i Balbiny z Truszkowskich. Zakończył naukę w 7 klasach gimnazjum filologicznego, a następnie uczęszczał do szkoły handlowej prowadzonej przez Franciszka Laskusa w Warszawie. W trakcie swojego życia zaangażował się w działalność wielu organizacji, w tym Związku Młodzieży Polskiej „Zet”, Organizacji Bojowej PPS, Związku Walki Czynnej oraz Związku Strzeleckiego.

W latach 1914–1917 brał udział w walkach w Legionach Polskich, a następnie w II Korpusie Polskim. 30 grudnia 1916 roku poślubił Danutę Marię Skorobohatą. W okresie 1919–1920 mieszkał na Syberii. W wrześniu 1922 roku objął dowództwo 43 pułku piechoty Strzelców Kresowych. 8 grudnia tego samego roku mianowany został dowódcą piechoty dywizyjnej 13 Dywizji Piechoty w Równem.

W wyniku rozporządzenia Ministra Spraw Wojskowych z dnia 8 maja 1926 roku, przeniesiono go do Korpusu Ochrony Pogranicza, gdzie objął stanowisko dowódcy 3 Brygady Ochrony Pogranicza w Wilejce. W listopadzie 1927 został przeniesiony do kadry oficerów piechoty, jednocześnie oddając się do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr III w Grodnie. 31 lipca 1928 roku przeszedł w stan spoczynku.

Jan Skorobohaty-Jakubowski osiedlił się jako wojskowy osadnik w kolonii Szwoleżerów (osada Żuków, gmina Klewań, powiat rówieński). Działał jako II wiceprezes Związku Byłych Ochotników Armii Polskiej. 1 lipca 1928 roku został członkiem zarządu głównego nowo powstałego Związku Sybiraków, a w latach 1938–1939 piastował funkcję prezesa tego zarządu. Pracował także w komitecie redakcyjnym pisma „Sybirak”, będącego organem prasowym tej organizacji.

W 1939 roku uczestniczył w kampanii wrześniowej, gdzie wydawał rozkazy o nieatakowaniu sowieckiego agresora. Udało mu się jako jedynemu członkowi swojego oddziału uciec z sowieckiej niewoli i przedostać na Zachód. W 1940 roku został wysłany przez Władysława Sikorskiego z misją do okupowanej Polski, a od 1942 roku był komendantem rezerw krajowych Komendy Głównej Armii Krajowej. Po śmierci został pochowany na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie (kwatera C15-4-10).

Awanse

Jan Skorobohaty-Jakubowski przeszedł imponującą ścieżkę awansów wojskowych, która pokazuje jego zaangażowanie i umiejętności na polu chwały. Oto chronologia jego awansów:

  • chorąży – 29 września 1914,
  • porucznik – 12 października 1914 (awans bez pomijania stopnia podporucznika),
  • kapitan – 20 sierpnia 1915,
  • pułkownik – 3 maja 1922, zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 (w 1924 zajmował 97 lokatę w korpusie oficerów piechoty),
  • generał brygady – 1 października 1944.

Ordery i odznaczenia

Jan Skorobohaty-Jakubowski był zasłużoną postacią, która otrzymała wiele prestiżowych odznaczeń. Wśród jego wyróżnień znalazły się następujące nagrody:

  • Order Orła Białego (pośmiertnie, 29 listopada 1995),
  • Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 7009 (1922),
  • Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1938),
  • Krzyż Niepodległości z Mieczami (15 kwietnia 1932),
  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1927),
  • Krzyż Walecznych (czterokrotnie, po raz pierwszy w 1921),
  • Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
  • Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
  • Brązowy Medal za Długoletnią Służbę,
  • Odznaka za Rany i Kontuzje.

Przypisy

  1. a b c d e Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 280. [dostęp 08.10.2021 r.]
  2. Osadnicy wojskowi – lista kompletna. kresy.genealodzy.pl. s. 66. [dostęp 05.04.2015 r.]
  3. Antoni Kuczyński. Związek Sybiraków liczy 75 lat. „Niepodległość i Pamięć”. Nr 20, s. 201, 2004.
  4. Jerzy Łojek: Agresja 17 września 1939. Studium aspektów politycznych. Instytut Wydawniczy PAX, 1990.
  5. Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705–2008, 2008, s. 316.
  6. Waldemar Grabowski, Polska Tajna Administracja Cywilna 1940–1945. Warszawa 2003, s. 111.
  7. M.P. z 1996 r. nr 12, poz. 139 „w uznaniu wielkich historycznych zasług dla niepodległości i chwały Rzeczypospolitej Polskiej”.
  8. M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 592 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
  9. M.P. z 1932 r. nr 92, poz. 124 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  10. M.P. z 1927 r. nr 258, poz. 708 „za zasługi, położone w zakresie ochrony granic i ugruntowania państwowości polskiej w województwch kresowych”.
  11. Naczelnik Państwa i Naczelny Wódz nadaje: order wojsk. „Virtuti Militari” V klasy z 5 Dywizji Syberyj. W. P. na Wschodzie. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 27, s. 614, 19.09.1922 r.
  12. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 53 z 08.12.1922 r., s. 897.
  13. Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 20 z 08.05.1926 r., s. 154.
  14. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 27 z 29.11.1927 r.
  15. Ze zjazdu sybiraków. „Kurier Warszawski”. Nr 181, s. 4, 02.07.1928 r.
  16. Skład Zarządu Głównego Związku Sybiraków. „Sybirak”. 1–2 (14), s. 88, lipiec 1938 r.
  17. Tymczasowa lista poległych i zmarłych żołnierzy W. P. na Syberii. „Sybirak”. 3 (19), s. 80, lipiec 1939 r.
  18. „W zamian za otrzymane wstążeczki biało-amarantowe b. armii gen. Hallera”, Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2097 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 42, s. 1666).

Oceń: Jan Skorobohaty-Jakubowski

★★★★★
Średnia ocena:4.5 Liczba ocen:23