Jerzy Łagoda był wybitną postacią w historii Wojska Polskiego, urodzonym 2 czerwca 1924 roku w Łomży. Jego życie i kariera miały ogromne znaczenie dla rozwoju sił zbrojnych w Polsce.
W trakcie swojej służby zyskał uznanie jako generał brygady oraz pilot, a jego osiągnięcia wojskowe i oddanie sprawie narodowej pozostawiły trwały ślad.
Odszedł z tego świata 27 marca 2001 roku w Krakowie, pozostawiając po sobie niezatarte wspomnienia w sercach tych, którzy go znali oraz w historii wojskowości.
Życiorys
Jerzy Łagoda był synem policjanta Aleksandra oraz Katarzyny z d. Kuźmin. Gromadził doświadczenia edukacyjne w gimnazjum w Suwałkach, a także w Gimnazjum im. R. Traugutta w Swisłoczy w latach 1939–1940, gdzie zdał małą maturę. Po tym, jak tereny te znalazły się pod kontrolą Armii Czerwonej, 10 lutego 1940 roku, jego rodzina została deportowana przez NKWD do obwodu archangielskiego, do osiedla Ługowoj, gdzie Łagoda pracował jako robotnik. W 1942 roku przeprowadził się do południowego Kazachstanu w miejscowości Burnoje, gdzie podjął pracę jako nauczyciel w polskim sierocińcu, jednocześnie kończąc radziecką szkołę 10-letnią.
W Polskich Siłach Zbrojnych w ZSRR swoją służbę wojskową rozpoczął jako ochotnik w maju 1943, w obozie w Sielcach nad Oką. Został przydzielony do 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki, gdzie pełnił rolę działonowego w baterii artylerii 2 pułku piechoty. Po ukończeniu 11 października 1943 Oficerskiej Szkoły Artylerii przy 1 DP, zyskał przydział do 1 pułku artylerii lekkiej jako dowódca plutonu dowodzenia 9 baterii. Uczestniczył w bitwie pod Lenino, a 11 listopada 1943, według rozkazu dowódcy 1 Korpusu Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR, został awansowany na stopień podporucznika artylerii. Od grudnia 1943 roku zajmował stanowisko zastępcy komendanta Podoficerskiej Szkoły Artylerii przy 1 PAL do spraw liniowych. Krótko pełnił również funkcję dowódcy szkoły podoficerów polityczno-wychowawczych, a potem był szefem zwiadu dywizjonu artylerii.
Podczas walk o Warszawę odniósł rany 22 sierpnia 1944 pod Górą Kalwarią, a także 14 września 1944, walcząc o Pragę. Od października 1944 roku był szefem zwiadu 1 PAL, a od grudnia 1944 dowódcą baterii haubic w tym pułku. Angażował się w zacięte walki w rejonie Warszawy w styczniu 1945 roku, na Wale Pomorskim, w czasie forsowania Odry oraz przy szturmie Berlina. Po wojnie, w lipcu 1945 wrócił na pozycję szefa zwiadu 1 PAL, a w latach 1946-1947 kształcił się w Centrum Wyszkolenia Artylerii w Toruniu, gdzie odbył kurs dla szefów sztabu pułków artylerii.
W pierwszych latach powojennych uczestniczył w walkach z podziemiem, wspierając utrwalanie władzy ludowej. Następnie, od czerwca 1947 roku do marca 1948, zakończył kurs dowódców jednostek lotniczych w Oficerskiej Szkole Lotniczej w Dęblinie, a także uzyskał tytuł pilota wojskowego. Zaraz potem rozpoczął służbę w Wojskach Lotniczych na stanowisku zastępcy dowódcy 7 pułku bombowców nurkujących ds. liniowych. W grudniu 1949 roku, z powodu sytuacji politycznej związanej z przeszłością jego ojca, został przeniesiony do dyspozycji Departamentu Personalnego ON, a w styczniu 1950 roku wyznaczono go na dowódcę 26 szkolnej eskadry oficerów lotnictwa w OSL w Dęblinie. W kwietniu 1951 objął dowództwo 9 eskadry szkolenia podstawowego OSL w Dęblinie.
Na skutek skazania jego ojca Aleksandra na 12 lat więzienia za „działalność antyludową w okresie okupacji”, Jerzy Łagoda, w grudniu 1951 roku, został zwolniony z wojska i przeniesiony do rezerwy. Od kwietnia 1952 roku podjął pracę jako instruktor w Lidze Lotniczej przy Lidze Przyjaciół Żołnierza. Po zmianach politycznych w kraju, w maju 1955 roku, powrócił do zawodowej służby wojskowej, co miało miejsce na wniosek prezesa Zarządu Głównego Ligi Przyjaciół Żołnierza, generała brygady Józefa Turskiego. Początkowo zajmował stanowisko kierownika wyszkolenia Aeroklubu LPŻ w Warszawie, a od lutego 1957 roku pełnił rolę pomocnika dowódcy 7 pułku lotnictwa bombowego do spraw pilotowania. 30 września 1959 roku został dowódcą tego pułku.
W kolejnych latach jego kariery w wojskowości pełnił szereg ważnych ról dowódczych, w tym: od stycznia 1960 do lipca 1961 roku (formalnie do 1963) – dowódca 15 Dywizji Lotnictwa Bombowego; od lipca 1961 do sierpnia 1963 roku uczestniczył w wyższych studiach wojskowych w Wojskowej Akademii Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych ZSRR im. K.J. Woroszyłowa w Moskwie; od września 1963 do marca 1964 roku – dowódca 7 Brygady Lotnictwa Bombowego w Powidzu; od marca 1964 do października 1967 – dowódca 16 Dywizji Lotnictwa Myśliwsko-Szturmowego w Pile oraz od października 1967 do lipca 1970 – dowódca 2 Brandenburskiej Dywizji Lotnictwa Myśliwsko-Szturmowego w Pile. Był również zastępcą Dowódcy Wojsk Lotniczych ds. techniki i zaopatrzenia w latach 1969–1972 oraz zastępcą szefa Inspekcji Sił Zbrojnych ds. lotnictwa i OPK.
Od sierpnia 1979 do grudnia 1980 roku piastował stanowisko zastępcy szefa kierunku zachodniego w Zarządzie I Wojsk Lotniczych Sztabu Zjednoczonych Sił Zbrojnych państw uczestników Układu Warszawskiego w Moskwie, a od maja 1981 do kwietnia 1984 roku funkcjonował jako doradca szefa Głównego Zarządu Szkolenia Bojowego ds. lotnictwa. 9 października 1968 roku, zgodnie z uchwałą Rady Państwa PRL, otrzymał awans na stopień generała brygady, a nominację wręczył mu w Belwederze 12 października 1968 roku przewodniczący Rady Państwa marszałek Polski Marian Spychalski.
Jerzy Łagoda był pilotem wojskowym I klasy z całkowitym nalotem wynoszącym około 4000 godzin. 16 kwietnia 1984 roku przeszedł w stan spoczynku. Ceremonia pożegnania, która miała miejsce 2 kwietnia 1984 roku, odbyła się pod patronatem ministra obrony narodowej gen. armii Floriana Siwickiego oraz szefa Głównego Zarządu Politycznego WP gen. broni dr Józefa Baryły, co świadczy o jego znaczącym wkładzie w polską wojskowość. Jerzy Łagoda był jednym z dwóch dowódców jedynej polskiej dywizji lotnictwa bombowego. Zmarł w szpitalu w Krakowie, a jego miejsce spoczynku to Cmentarz wojskowy przy ul. Prandoty w Krakowie (kwatera 4 woj.-III-10).
Awanse
W trakcie swojej długoletniej kariery w ludowym Wojsku Polskim, Jerzy Łagoda zdobył szereg awansów, potwierdzających jego zaangażowanie i umiejętności wojskowe. Jego droga do kolejnych stopni wojskowych przebiegała następująco:
- podporucznik – 11 listopada 1943,
- porucznik – 27 kwietnia 1945,
- kapitan – 12 marca 1946,
- major – 9 grudnia 1950,
- podpułkownik – 12 października 1958,
- pułkownik – 16 września 1963,
- generał brygady – 9 października 1968.
Życie prywatne
Jerzy Łagoda pochodzi z rodziny, w której historia jest związana z trudnymi czasami. Jego ojciec, będąc podoficerem Armii Krajowej, doświadczył represji po zakończeniu II wojny światowej. Po zakończeniu służby wojskowej, generał Łagoda osiedlił się w malowniczym Ustroniu, znajdującym się blisko Cieszyna.
W 1953 roku założył rodzinę, żeniąc się z Antoniną Teresą Gontarz, co stanowi istotny element jego życia prywatnego.
Odznaczenia (wybrane)
Jerzy Łagoda był osobą, która zdobyła wiele prestiżowych odznaczeń za swoją służbę i poświęcenie. Jego osiągnięcia zostały docenione zarówno w kraju, jak i za granicą.
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1965),
- Order Krzyża Grunwaldu III klasy (1946),
- Krzyż Walecznych (dwukrotnie w 1945),
- Medal „Za udział w walkach w obronie władzy ludowej”,
- Medal 10-lecia Polski Ludowej,
- Medal za Warszawę 1939–1945,
- Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk,
- Medal Zwycięstwa i Wolności 1945,
- Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”,
- Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”,
- Brązowy Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”,
- Medal „Za udział w walkach o Berlin”,
- Złoty Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”,
- Srebrny Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”,
- Brązowy Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”,
- Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Pilot Wojskowy PRL”,
- Odznaka Kościuszkowska,
- Srebrna odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1965),
- Order Wojny Ojczyźnianej I klasy (ZSRR) (1945),
- Order Wojny Ojczyźnianej II klasy (ZSRR) (1945).
Otrzymane odznaczenia są świadectwem jego poświęcenia dla ojczyzny oraz zaangażowania w obronę wartości, które były bliskie jego sercu.
Przypisy
- Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Jerzy Łagoda. rakowice.eu. [dostęp 22.08.2018 r.]
- Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943-1990 t. II: I-M, Toruń 2010 r.
- JanuszJ. Królikowski JanuszJ., Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943−1990, t. II, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2010 r.
- Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy, nr 11, 30.06.1965 r.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Jerzy Michałowski (generał) | Jan Skorobohaty-Jakubowski | Kazimierz Kraszewski | Julian Janowski | Wincenty Jasiewicz | Mieczysław Bruszewski | Włodzimierz Wiśniewski (powstaniec warszawski) | Jerzy Jasiewicz | Jan Jaworowski | Stanisław Kraiński | Aleksander Kremieniecki | Gustaw Alef-Bolkowiak | Anatolij Aleksiejew | Siergiej Puzicki | Jan Kowalski (oficer) | Eugeniusz Galiński | Jerzy Jarnuszkiewicz (harcerz) | Kazimierz Grabowski (generał) | Władysław Markiewicz-Dowbor | Władysław BerezaOceń: Jerzy Łagoda